De metaalsector bundelt de krachten voor een impuls aan internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (IMVO). Doel is om het internationaal verantwoord ondernemen te bevorderen en om misstanden op het vlak van mensenrechten en milieu in de metaalsector terug te dringen. Het convenant kent zowel een binnenlandse als internationale aanpak. Het convenant is gestart medio 2019 en heeft een looptijd van vijf jaren. Meer informatie vind je hier.

Aan de hand van enkele vragen wordt onderstaand een overzicht gegeven van de rol van brancheorganisatie VNMI.

Wat is VNMI?

De Vereniging Nederlandse Metallurgische Industrie (VNMI) is de brancheorganisatie van de Nederlandse basismetaalindustrie (producenten van ruwe metalen en metaallegeringen en halffabricaten daarvan). Dit zijn ondernemingen die uit metaalertsen zuivere metalen vrijmaken en bedrijven die ingezamelde recyclematerialen voor hergebruik omsmelten en opwerken.

VNMI streeft naar een gezonde en duurzame ontwikkeling van de Nederlandse metallurgische industrie, gekoppeld aan een stevige inbedding in de samenleving als een gewaardeerde, competitieve, innovatieve en verantwoordelijke industrie. Dit doet VNMI door aan de ene kant de belangen van haar leden in Den Haag en Brussel  te behartigen en aan de andere door haar leden over allerlei actuele maatschappelijke thema’s te informeren. VNMI en haar leden staan voor circa 50.000 voltijdsbanen (direct/indirect) en EUR 6 miljard exportwaarde. Voor een uitgebreide beschrijving van de vereniging, raadpleeg www.basismetaal.nl

Hoe staat VNMI tegenover IMVO?

De VNMI is samen met haar leden actief binnen de volgende maatschappelijk relevante werkgebieden: (1) Health & Safety, (2) Energie & Klimaat, (3) Duurzaamheid & MVO en (4) Handel & Innovatie. MVO vormt één van primaire pijlers, omdat maatschappelijk verantwoord ondernemen een belangrijk onderdeel is van het ‘license to operate’.

Op welke manieren geeft VNMI invulling aan IMVO?

IMVO-convenant metaalketen

In 2014 publiceerde KPMG in opdracht van de Nederlandse overheid een ‘MVO Sectorrisico-analyse’. De metaal-elektrotechnische keten werd daarbij vanwege mogelijke problemen voor mens, milieu en maatschappij als ‘risicovol’ aangemerkt. De overheid wilde vervolgens met risicovolle sectoren en maatschappelijke organisaties IMVO afspraken maken: ‘de IMVO-convenanten’.

Naar aanleiding van het KPMG rapport huurde VNMI adviesbureau CREM als kwartiermaker in om de IMVO-risico’s gedetailleerder in kaart te brengen en te verkennen wat de mogelijkheden van een IMVO-convenant voor de metallurgische sector zijn. In 2017 heeft VNMI, naar aanleiding van het CREM-advies, het initiatief genomen om samen met de Rijksoverheid (ministerie van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat) en diverse maatschappelijke organisaties te komen tot een IMVO-convenant voor de metaalketen. In de periode 2017-2019 is hierover onderhandeld. In mei 2019 volgde de ondertekening van het convenant door het ministerie van Buitenlandse Zaken, het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, de SER, NGO’s, vakbonden en VNMI en de Brusselse metaalkoepel Eurometaux.

VNMI-due diligence toolkit

Anticiperend op dit IMVO-convenant nam VNMI samen met VNMI-leden Tata Steel, Hunter Douglas en LDM het initiatief om risico’s op kinderarbeid in metallurgische ketens in kaart te brengen. Dit initiatief werd mede mogelijk gemaakt door het Fonds Bestrijding Kinderarbeid en adviesbureau CREM. In dit project zijn onder andere twee case studies uitgevoerd, één voor secundaire metalen uit Ghana en één voor primair tin en zink uit Zuid-Amerika. Onderdeel van dit initiatief was ook de ontwikkeling van een VNMI due diligence toolkit, waarmee ondernemers concreet aan de slag kunnen met IMVO. Deze werd gepubliceerd in 2019. De eerste module hiervan helpt bedrijven concreet bij het opzetten en uitvoeren van hun due diligence-managementsysteem, de tweede module helpt bij het in kaart brengen van risico’s op kinderarbeid in de metaalketen.

Samenwerking VNMI en PUM

Tot slot, zijn VNMI en PUM Netherlands senior experts (PUM) begin 2020 een samenwerkingsverband aangegaan om elkaar te versterken op het gebied van MVO, duurzame ontwikkeling en het delen van kennis. VNMI zal via haar netwerk PUM helpen zoeken naar experts voor de adviesprojecten die PUM uitvoert in ontwikkelingslanden en opkomende markten. Deze experts delen hun kennis met lokale ondernemers in het midden- en kleinbedrijf. Tevens ondersteunt VNMI het werk van PUM door het delen van kennis en netwerk en daar waar mogelijk samenwerking in de keten. PUM en VNMI brengen zo vraag en aanbod samen.

Wat is de meerwaarde van het convenant voor VNMI en haar leden?

VNMI is op eigen titel, dus als brancheorganisatie, aangesloten bij het convenant. Dit stelt VNMI in staat – met de actuele kennis over het convenant – om het convenant zo goed mogelijk onder de aandacht te brengen in haar netwerk. Zo zijn meerdere bij VNMI aangesloten bedrijven inmiddels op individuele titel toegetreden tot het convenant. Ook is Eurometaux, de Brusselse non-ferro metaalkoepel via VNMI aangesloten bij het convenant. Het convenant stelt bedrijven in staat om hun due diligence-managementsysteem op te zetten en uit te voeren.

Waarom nemen VNMI-leden ook individueel deel aan het convenant, naast VNMI?

VNMI is op eigen titel, dus als brancheorganisatie, aangesloten bij het convenant. Daarnaast zijn meerdere VNMI-leden op individuele titel aangesloten. Dit is een bewuste keuze geweest van VNMI. Ten eerste, omdat VNMI als brancheorganisatie een wezenlijk andere rol vervult dan een individueel bedrijf. Een metaalbedrijf is immers daadwerkelijk actief in de (wereldwijde) toeleveringsketen van metalen. Ten tweede, omdat VNMI juridisch en statutair niet haar leden kan dwingen tot enige handeling. De leden zijn immers op vrijwillige basis lid van VNMI. Kortom, met deze constructie wordt recht gedaan aan het logische verschil in handelingsperspectief en kan van zowel bedrijven als brancheorganisaties datgene redelijkerwijs worden verwacht wat binnen dit handelingsperspectief valt.

Welke bijdrage levert VNMI aan het convenant?

Vooropgesteld, VNMI heeft het initiatief genomen om te komen tot dit convenant. VNMI wil hiermee een bijdrage leveren voor haar leden én haar steentje namens de sector bijdragen aan verbetering van IMVO binnen de gehele Nederlandse industrie. Daarnaast geldt dat voor elk IMVO-convenant kennis van de relevante keten noodzakelijk is om te komen tot de gewenste resultaten. VNMI draagt concreet kennis van de metaalketen aan. Tot slot: de ruime meerderheid van de huidige bij het convenant aangesloten bedrijven is afkomstig uit het VNMI-netwerk.