De Europese Unie heeft een lijst opgesteld van 34 kritieke grondstoffen, waaronder lithium, iridium, germanium, gallium en kobalt, die essentieel zijn voor economische activiteiten en de energietransitie. Zeventien van deze grondstoffen zijn als strategisch aangemerkt vanwege hun cruciale rol in sectoren zoals energie, digitalisering, gezondheid, veiligheid, defensie en ruimtevaart.
Het ministerie van Economische Zaken heeft het Nederlands Materialen Observatorium (NMO) opgericht om de leveringszekerheid van kritieke grondstoffen voor de Nederlandse industrie te waarborgen. Dit initiatief komt voort uit de noodzaak om ongewenste afhankelijkheden te verminderen en nieuwe te voorkomen, aangezien een volledig inzicht in leveringsrisico’s tot op heden ontbrak.
Het NMO zal in samenwerking met kennisinstellingen, internationale observatoria en het bedrijfsleven de ketens van deze kritieke grondstoffen monitoren. Daarnaast zal het analyses ontwikkelen om de kwetsbaarheid van waardeketens per grondstof te beoordelen en fungeert het als waarschuwingssysteem voor zowel bedrijven als de overheid bij dreigende verstoringen in grondstofketens.
Minister Dirk Beljaarts van Economische Zaken benadrukt het belang van het NMO: “Het observatorium gaat relevant werk doen. Bijvoorbeeld door uit te zoeken waar we te afhankelijk zijn, maar ook wat de alternatieven zijn zoals afname uit andere landen of hergebruik.” Hij wijst op de huidige incomplete informatiepositie, waardoor snelle actie bij leveringsrisico’s bemoeilijkt wordt.
Hoewel Nederland zelf weinig kritieke grondstoffen in de bodem heeft, kan het een belangrijke rol spelen in de verwerking en raffinage van deze grondstoffen. Metaal Nederland leden kunnen hier een rol in spelen. Ook dragen de strategische ligging en infrastructuur van havens en achterlandverbindingen bij aan deze kans.
Momenteel is Europa voor sommige kritieke grondstoffen voor 90% afhankelijk van landen buiten het continent. Het streven voor 2030 is om 10% van de jaarlijkse Europese consumptie van deze strategische grondstoffen binnen de EU te winnen, 40% te raffineren en 25% te recyclen. Bovendien mag de EU voor maximaal 65% afhankelijk zijn van één enkel land voor de toelevering van een strategische grondstof. Deze doelstellingen maken deel uit van de Nationale Grondstoffenstrategie, gericht op het verhogen van de leveringszekerheid door risicovolle afhankelijkheden in kaart te brengen en alternatieve bronnen en hergebruik te stimuleren.
Voor de metaalindustrie betekent dit initiatief een versterking van de grondstoffenvoorziening en een stimulans voor innovatie en duurzaamheid binnen de sector.
Bron: Duurzaam-ondernemen